Alexa Unica Radio
sanna vincenzo

Vissente Bacallar Sanna, cando sos sardos fiant ispagnolos

‘Limpia, fija y da esplendor’ Est su lemma ufitziale  de sa Real Academia Española (RAE), aprovadu tres sèculos a como paris cun sos  istatutos. Fundada duos annos in antis  in Madrìd cunforma a su modellu de s’Académie Française (1635), su 24 de ghennàrgiu  de su 1715 at aprovadu su  regulamentu  internu suo,  redatadu dae sos primos vintibator  cumponentes. In mesu de custos bi fiat su sardu Vissente Bacallar  Sanna.

Sa Sardigna no est istada mai isulada. Dea s’edade mèdia at semper fatu parte a tìtulu prenu de su mundu otzidentale. E sos sardos ant tentu semper sa parte issoro in sas acuntèssidas de Europa. Inoghe faeddamus de Vissente Bacallar, unu de sos fundadores de s’Acadèmia de Ispagna.

In su  matessi documentu in ue sunt publicados sos istatutos originales  de sa RAE b’at iscritu  chi su primu  ocupante de sa  cadrea N de s’istitutzione ispagnola  b’est intradu  su  23 de santandria  de su 1713. Lu presentant in custa manera: ‘Don Vicente Bacallar y Sanna, marqués de San Felipe, del consejo de su magestad y reformador de los Cabos de Caller y Galura, y alcayde de la Gran Torre: hoy enviado extraordinario de su magestad a la República de Génova.’

Fìgiu de Pau Bacallar  Santucho, guvernadore de Tàtari e de su Logudoro  dae su  1691 a su  1697, e de Maria Sanna   Mura, discendente dae una famìlia nòbile, Vissente Bacallar  Sanna (Casteddu, 6 de freàrgiu de su 1669 – L’Haia, 11 de làmpadas de su 1726), est istadu  diplomàticu, linguista e istòricu. De nobilesa sarda illustre, cun raighinas catalanas (o valentzianas o majorchinas) e cun antepassados importantes comente su pìscamu de S’Alighera Andria Bacallar, a giòvanu si nch’est tramudadu a sa penìsula Ibèrica, in ue at retzidu una formatzione militare e polìtica.

Carlos 2 l’at nominadu  guvernadore  militare de Sardigna.  Cando su re si nch’est mortu sena fìgios, Bacallar s’est postu a s’ala de  Filipu  de Anjou in sa Gherra de Sutzessione pro su tronu de Ispagna. Su re Filipu 5 venidore at premiadu tanta fidelidade (a Bacallar l’ant definidu “sighidore costante de su monarca catòlicu in sa ditzosia e in sa malaura”) nominendeˑlu in su 1709 marchesu de Santu Filipu  (unu tìtulu de caràtere  non feudale in onore de su santu de su re) e visconte de Fuentehermosa.

Cando su Rennu de Sardigna l’at ocupadu s’esèrtzitu anglu-olandesu  in su 1708 e est coladu  a s’ Àustria cun su tratadu de Utrecht (1713), Bacallar at dèvidu mòvere  a Madrìd. Però no at renuntziadu mai a sa possibilidade  de recuperare su Rennu in nùmene  de Filipu  5. Cando l’ant nominadu ambasciadore ispetziale  in Gènova,  at agiuadu dae cue s’ocupatzione borbònica efìmera   de sa Sardigna in su 1717, una cunchista  chi est agabbada pagu tempus a pustis pro lassare logu a sos Savojas.

About redatzione sardo

Redatzione chi s'òcupat de sas notizias in limba sarda in su portale. Cultura, eventos, tzìnemas, ispetàculu e teatru sunt sos argumentos tratados.