Mapa de sas proibitziones subra marinas de sa Sardigna

De nord a sud ordinàntzias pro amparare su mare e sas marinas de sa Sardigna

Non plàstica, non sigaretas, no atzessu lìberu in zonas tuteladas. Cales sunt sas proibitziones de sas marinas de sa Sardigna? Nudda passigiadas o capriole in sas dunas de su betzu set de su film de Lina Wertmuller cun Mariangela Meladu e Giancarlo Giannini: pro Capu Comino sa Comuna de Thiniscole at emìtidu un’ ordinàntzia chi vedat coladòrgiu e pàsida in sas collinette de arena de “Travolti de un’insòlitu destinu in s’asulu mare de austu”. Un’ undada de proibitziones in sas marinas sardas.

Ma cun un’ùnicu giustu: amparare costas e mare, su mannu siddadu turìsticu de s’Ìsula. Sa comuna de Baunei, “propietàriu” de sas prendas de Cala Mariolu e Cala Goloritzè, est divenidu unu pagu sa capitale de sa tutela de sos paradisos acarados in su mare. Pro Cala Mariolu in sas dies apo cùrridu est iscatadu su ticket de 1 èuru pro ogni persone chi isbarcat in s’ùnicu atzessu de su mare: su pontile de Ispuligidenie. Sa marina est fintzas a nùmeru cungiadu: finas unu màssimu de milli persones a sa die. A Cala Goloritzè (cobertura màssimu 35 persones a sa die) su billete est imbetzes de ses èuros a persone, cun parchègiu màchina in s’altura de su Golgo. Dae inoghe ala, difatis, su percursu a pees cara a su mare.

In manera reghente est istadu istituidu fintzas su ticket de 30 èuru a conca pro su trekking de Selvaggio Biaitu (màssimu 40 persones a sa die), unu tra sos prus remenosos de Europa cun 40 chilòmetros de cursare in chimbe dies costeggiando sas falesie, partèntzia de Santa Maria Navarrese e arribu a Cala Sisine. Custu istiu est esplodende mescamente sa gherra a tzicas, plàstica e arga vària. Istintinu, chi giai su coladu annu aiat amparadu sa perla sua, sa Pelosa, de sas sigaretas, at estèndidu sa proibitzione a totu sas marinas de sa comuna. Pro s’arenile prus famadu balet sa règula chi non faghet a batire bia s’arena nen cun sos asciugamani (non faghent a tèndere diretamente in s’arena sena una stuoia), nen cun sos pees (si bisòngiat liberare de sos granelli in apòsitas fontanelle). Semper in su Nord Sardigna, Porridu San Paolo est unu de sos comunos chi at printzipiadu sa doppia rugrada: de sa 1 làmpadas ordinàntzia Non smoke, mentras in sas dies apo cùrridu sunt apo cumpartu sos cartellos chi indicant chi ite non faghet a batire in marina: lados, posadas e tassas impreat e ghetat. Cartellu Non plàstica e Non fumu peri a Altzaghena e in sas marinas de sa Costa Smeralda.

Fintzas Sant’Eru, in s’Aristanesa, at naradu stop a sas sigaretas in sas marinas de sa 1 trìulas. Sa violatzione de sa proibitzione at a èssere santzionada cun una multa de 25 a 500 èuru. E in s’ìsula de Santu Antiogu sunt istados installados dae su comunu 18 cartellos chi richiamant sos sìmbulos de su territòriu, de s’eritzu de mare a sos fenicotteri, de sa berbeghe a sa testùine, de su polpo a sos gabbiani, acumpangiados dae messàgios in sardu, italianu e inglesu, chi cumbidant a su respetu de s’ambiente e a su mantenimentu de su decoru, contra s’abbandonu de sos refudos. In sa costa de su Nugoresu, infines, est partida fintzas ocannu sa campagna de sos indipendentistas de Liberu cun volantinaggio in tres limbas – italianu, sardu e inglesu – contra sas furas de arena, conchiglie e sassolini e contra sos refudos in sos arenili.